2019-07-20 Het wordt troebel

Weer     : Bewolkt , Wind ZZW, 4 bft
Duikers : Jeroen, Manuel, Axel
Doel     :  Watermonsters nemen, Temperatuurprofiel maken en rondkijken.
Duur    :  81 min
Lucht temp  : 19 Celsius
Water opp temp : 23 Celsius
Water min temp :  9 Celsius
Fauna    : Grote baarzen, snoeken en scholen jonge vis onder het paviljoen. Wolken met jonge aasgarnalen op verschillende dieptes,
Micro-macrofauna: Aanwezigheid van verschillende soorten wimperdiertjes, waarvan één zeer beweeglijke eivormige soort massaal voorkomt (Holophrya / Nassula?), Ook zeer actieve klokdierkolonies. Veel Nauplius larven en enkele volwassen roeipootkreeftjes en watervlooien. Hydra’s op fonteinkruid, Leptodora kindtii
Microflora: Kiezelwieren (Enkele Asterionella, Fragillaria, Pediastrum ) en algen (Spirogyra). Gloeotrichea bolletjes op fonteinkruiden. Slechts nog enkele cyanobacteriesoorten (Dolichospermum / Anabaena)
Flora      : Smalbladige Fonteinkruiden (Soms met bloemvorm) , enkele waterpestplanten, Enkele gekroesd fonteinkruid. Op de bodem dotten met Spirogyra algen en enkele darmwieren.
Spronglaag: 5-6 mtr van 21,5 -> 18,5 C
6-7 mtr van 18,5 -> 14 C
8-9 mtr van 13 -> 10 C
Zicht: Slecht boven de 4 meter diepte. Redelijk tot goed daaronder. Vanaf 11 mtr en dieper weer slechter. Varieert per gebied.

Vislood: Geen

• Zichtmetingen
• Dutchi op 3 mtr = -,0 meter.
• Secchi op 3 mtr = -,0 meter.
• Dutchi op 6 mtr = -,0 meter.
• Secchi op 6 mtr = -,0 meter.
• Dutchi op 9 mtr = -,0 meter.
• Secchi op 9 mtr = -,0 meter.
• Verticaal zicht = 3,1 meter.

Forel-Ule waterkleur
Omstandigheden  = Bewolkt
Tijdstip meting       = 12:00
Schaal strip              = 17

Waterpeil
23 cm onder de rand = -5,59 mtr NAP
4 cm gedaald sinds 07-07-2019.

Zie het log voor de details.

Zie alle foto’s en filmpjes van deze duik.

Trek met planktonnet 18-07-2019
Donderdagavond en na het vullen van mijn duikset, ging ik in mijn zwembroek even een sleepje trekken met mijn planktonnet, want ik had ook wel zin om te zwemmen eigenlijk. Dan sta je zielsalleen op de parkeerplaats in de regen je om te kleden. Tja waarom doe je zo iets? Om de doodsimpele reden dat ik zo nieuwsgierig ben, wat de Bosplas nu zo troebel maakt in de bovenlaag. Het zeefje in het planktonnet verstopt zelfs door talloze minuscule bruine puntjes. Oeh dit is gaaf, want in het potje lijken die puntjes wel te bewegen
Eenmaal thuis doe ik een druppeltje onder de microscoop……ALLEMACHTIG!!!!

Het krioelt letterlijk en de samentrekkende klokjes die aan draadjes vastzitten. Het is een kolonie klokdiertjes. De vloeiend bewegende donkerkleurige eivormige organismen is een relatief grote soort wimperdiertje. Je ziet ook nog naupliuslarfjes door het beeld rondspringen. Nu lees ik dat bacteriën meestal op het menu van wimperdiertjes en klokdiertjes staan. Dus als deze diertjes zo massaal voorkomen, dan moet het voedselaanbod wel groot zijn. Niet alle bacteriën zijn slecht natuurlijk, maar dat verklaart nu wel waarom de warme bovenlaag van de Bosplas er dus wat vertroebeld uitziet. Dat is overigens niks nieuws, want dat begint elk jaar rond eind juli. Daarom zijn foto’s zo belangrijk als we het archief erop na slaan. Met het planktonnet kan ik het nu eindelijk zichtbaar maken, want als je een potje gewoon vult, zie je vrijwel niks.
Welke soort zou dat eivormige donkere wimperdiertje kunnen zijn. In het boek Das Leben im Wassertropfen staan beschrijvingen van de soorten, hun voorkomen, soms het gedrag, kleur, afmeting etc. Het wimperdiertje komt massaal voor in de vrije waterkolom. De beweging ervan is dus vloeiend en roteert ook om z’n as en het lichaam is iets afgeplat. Is relatief groot en eet oa bacteriën. Het monddeel zit echter niet aan het uiteinde, maar op 1/4 van het lijfje. Dat komt dan het meest overeen met een Holophrya. Een Nassula is 50 micron groter, maar heeft een dieet van blauwalgen (te mooi om waar te zijn voor de Bosplas) en komt volgens de beschrijving als individu voor. Ik heb het waterschap Rijnland gevraagd wat het zou kunnen zijn. Intussen raadplegen we ook internet en dan blijkt dat niet altijd een goede raadgever. De plaatjes in het boek zijn ook niet altijd even zuiver, maar laten wel specifieke kenmerken zien. We wachten het nog even af, want ik zal er uiteraard gigantisch naast zitten.

• 

• 

Zaterdag 20-07-2019
Tijd om te duiken met Manuel en Jeroen
Manuel heeft zijn camera mee met mega sterke videolampen. Wat gaan we doen Axel? Nou even geen metingen…….nou ja een watermonster op 5 en 14 meter dan en daarna gewoon rondkijken. Jeroen leent een volle stage van Manuel, omdat Jeroen’s set niet helemaal vol is. Vanaf de kant lijkt het zicht best oké, maar eenmaal onder water ziet er melkachtig uit.

Watermonsters We gaan eerst de watermonsters verzamelen van 5 en 14 meter diepte langs de meetpaal. Waarom op 5 meter? Omdat dit vrijwel altijd boven de eerste stevige spronglaag is. van 21,5 naar 18,5 Celsius. Vlak bij de bodem neem ik een volgende monster. De bodem is grijs en wit uitgeslagen van de bacteriën en mogelijk komt hier zilt grondwater omhoog. Dat is wat ik althans nieuwsgierig naar ben
Hieronder zie je de actuele waarden. Het fosfaatgehalte op 14 mtr diepte loopt langzaam op ten opzichte van Mei dit jaar

• Chemische waarden van deze duik van de monsters van verschillende dieptes
• Diepte 14 meter – PO4 = 1,26 Mg/L EC = 820 mS/cm PH = 7,32
• Diepte 5 meter – PO4 = 0,32 Mg/L EC = 806 mS/cm PH = 7,98
• Diepte 0,4 meter – PO4 = 0,43 Mg/L EC = 739 mS/cm PH = 8,97
  (Bron: http://Onderwaterfauna.nl)

Sediment neerslag of weggezakt?
We vervolgen onze weg richting de Caddy en die zag er in 2014 toch wel anders uit.
De vraag is echter of de auto en het blok klei links ervan 15-20 cm zijn weggezakt of is er 15-20 cm sediment is bijgekomen in 5 jaren tijd? Ik gok het laatste, maar dan betekent dat er circa 3 cm organisch materiaal neerslaat per jaar.

• 

• 

Bij de Sale ligt het restant van de aalscholver die nu echt kaal is gevreten sinds februari 2018. Op de Sale groeien en sterven sponzen. Manuel legt er een aantal vast met zijn camera. Op het verticale vlak van de boeg op zo’n 8-9 meter groeien ze volop terwijl ze het moeilijk hebben op 5-6 meter diepte.

• 

• 

• 

• 

• 

We kijken hier wat rond en gaan verder de Noordelijke hoek in waar de matten met draadalgen (Spirogyra) op de bodem liggen. De jonge vissen maken handig gebruik van de troebele warme laag om te schuilen voor grotere baarzen en snoeken, maar ook palingen die wel een jong visje lusten.
Zo krabbelen we net onder de 6 meter langs de Noordelijke rand en we komen af en toe wat fris smaragdgroen darmwier tegen op 8 meter diepte terwijl er een blekere en dunnere variant in de warmere lagen ligt. Jeetje we zijn al weer 40 minuten onderweg. Jeroen, hoe zit het met je voorraad gas? Nog 30 bar in de stage en dan zo overstappen op je dubbel 12. We draaien maar eens om. We gaan wat dieper en ik zie een Sis energygel zakje liggen en even verderop een blik bier. Die nemen we mee en nog een bruin flesje bier en andere rommel.

Bodemkleur
Het was niet van te voren besproken, maar nu dat we alweer op 12 meter zitten waar de bodem er grijs uitziet. Ik haal er even een ander fotootje bij om de verschillen te laten zien. Rechts ziet er gezonder uit en zo moet het uiteindelijk weer gaan worden, als de spronglagen zijn verdwenen en het organisch materiaal weer afgebroken gaat worden.

• 

• 

Temperatuurprofiel
Nu dat we toch op 12 meter zijn kunnen we mooi een opstijging oefenen door telkens een meter te stijgen en de temperatuur op te meten en op te schrijven. Zo kunnen we een mooi grafiekje maken op diepte / temperatuur en zo de spronglagen in beeld brengen. We houden op 6 mtr een normale stop en stijgen tot 2 meter diepte. Daarna zakken we een metertje om vervolgens richting te kant de zwemmen. Hierbij een grafiek van Juli 2018 en nu. Dan zie je dat er vorig jaar een veel groter verschil zat in de maximum en minimum temperatuur.

De Leptodora’s
Tijdens het terugzwemmen zie ik ze weer en wijs ze aan voor Manuel en Jeroen. Met krachtige lange armen harken deze oversized watervlooien zich voort door de waterkolom en buigen hun lange staart met enige regelmaat. Ik zag ze 7 juli ook al zwemmen trouwens.

Wat viel verder op?
Enkele fonteinkruidplanten (Potamogeton) bloeien onder water en de Gloeotricheabolletjes zitten ook weer in de ondiep gelegen fonteinkruiden. Er groeit weer wat waterpest, maar links van de instap, waar het ooit goed groeide, zijn het nog maar enkele planten. De Sale ligt net te diep voor jonge vis om in te schuilen en daarom zit er waarschijnlijk geen vis in.

• 

• 

• 

Zo valt er in één duik heel veel te zien en te doen.
Wederom dank aan Manuel en Jeroen!
Filmmateriaal en camerawerk is van Manuel