2018-11-03 Onderzoek Natuurpark Lelystad

Weer     : Licht bewolkt, Wind ZZO 3 bft. 
Uitgenodigd door: Bram bij de Vaate en Bert Jansen.
Duikers : Koos, Dick, Jan, Edwin, Axel
Doel     :  Zoeken naar twee kleppigen Unio’s en Anodonta’s
Locatie : Natuurpark Lelystad
Duur    :  54 min
Lucht temp  : 4 Celsius
Water opp temp : 11,0 Celsius
Water min temp :  11 Celsius 
Chemische waarden : NVT
Fauna    :  Watervlooien (Verschillende soorten ), Hydra’s, Platwormen, 
Flora :  Grof hoornblad, Aarvederkruid, Smalle waterpest.
Enkele vlokjes blauwalg, lijkende op Microcystis.

Link naar fotos

Bram en Bert vragen zich al tijden af hoe het er onder water uitziet in het Natuurpark Lelystad. 
Nu was het de bedoeling om al in september daar een kijkje te nemen, echter was het zicht ineens bijzonder snel achteruit gegaan door onder ander blauwalg. De lange hete zomer heeft toch op een hoop plassen en meren een nadelig effect gehad. Bram en Bert gaven aan dat dit het eerste jaar was, dat het zicht zo achteruit was gelopen.
Ik vind het onwijs gaaf dat Dick, Jan, Edwin en Koos bereidt zijn om mee te helpen. John en Walther zouden ook nog meegaan, maar moesten helaas afzeggen.

Aankomst.
Nu op 3 november gaan we toch een poging wagen, ondanks dat het zicht er nog steeds niet overhoudt. Het heeft vannacht wat gevroren, maar het zonnetje schijnt wat het bijzonder aangenaam maakt.
We komen met zijn allen aan bij de parkeerplaats en Edwin, Dick, Koos en Jan 
stellen zich voor aan Bram en Bert. Dan blijkt dat we niet met de auto bij de waterkant kunnen komen, maar Bram regelt al een kar. Even later komt Bert al zwaaiend aangelopen van het bezoekercentrum. Hij heeft kunnen regelen dat de slagboom zo wel open gaat.

Uiteindelijk staan we comfortabel bij de waterkant met de auto en beginnen de sets op te bouwen.
Bram en Bert hebben een grote platte veerboot met een elektrische buitenboordmotor.
Edwin en Jan gaan samen duiken. Dick, Koos en ik gaan met z’n drieën, zodat we twee plekken kunnen onderzoeken.

We stappen op de ruime boot gewapend met monsterpotten en camera’s. 
Dick, Koos en ik worden gedropped tegenover het gebouw de Waterlely.
We stappen overboord en we vragen of hoe diep het hier is. Nou ja we zien wel.
Het zicht is slecht zoals verwacht. Het water is bruingeel van kleur met een groene zweem.

We spreken nog even onze taken af. Ik ga zoeken, Dick geeft de potten aan en Koos noteert de diepte vanwaar de monsters zijn genomen. Zo hebben we alle drie wat te doen.
We zakken af en zien de bodem op het allerlaatste moment. Het is hier maar 4,5 meter diep.
De bodem is opgebouwd uit zeer zacht sediment, waar je je arm zo in kunt drukken zonder enige moeite. Ik kijk naast me en Dick zwemt dicht naast mij, zodat ie mij goed kan zien. Naast Dick zwemt Koos en ondanks dat ze bijna tegen elkaar zitten kan ik Koos niet meer zien. Pas als ik naar Koos toe draai om het potnummer te laten zien, zodat hij het nummer en de diepte kan noteren, zie ik hem pas.

Dick met net vol monsterpotten.

Koos schrijft potnummer en diepte op.

We oriënteren ons en beginnen met zoeken. Ik speur de bodem af naar mosselen en slakjes. Er zitten soms diepe gaten in de bodem van ongeveer 10 cm diamter en ook een 10 cm diep. In een enkel gat zit een stengeltje waterpest of aarvederkruid wat dik onder het sediment zit.
Ook zijn er aparte vegen in de bodem te zien, wat mogelijk van vissen is denk ik.
We zigzaggen verder over de bodem waar ik hele kleine mosselkreeftjes-achtige zie zwemmen. Deze zwemmen echt geleidelijk ipv de schokkende zwembeweging van de grotere watervlooien die ik ook in de waterkolom zie zwemmen.  

Waterpest plantje

Aparte gaten in de bodem.

Vreemde vegen in de bodem.

We komen niet dieper dan 5,2 meter en als we rond de 3 meter diepte komen richting de kant, dan komt het zonlicht beter door en zitten er ineens ook meer twee-kleppigen in de vorm van korfmosselen. Bert had het er al over dat hier eerder ook al korfmosselen waren gevonden. De bodem is hier ook wat meer klei en er liggen klonten klei.
Boven de 2 meter diepte (waar het daglicht beter doordringt) vinden we aarvederkruid welke onder een dikke laag sediment zit en zelfs witte aanslag. Ook zien we Grof hoornblad met soms frisgroene knoppen. 

Aarvederkruid

Vanaf hier gaan we weer de diepte in om verder te kijken. Elke keer op de 3 meter diepte vinden we korfmosselen. Door de hagelwitte binnenkant lijken het zeeschelpen,. maar als je ze dan oppakt, zie je de bruine glimmende geribbelde rug.
Ik stop ze achter elkaar in een potje. Ook kom ik wat lege zebramosselen tegen, maar er is er geen enkele in levende toestand. 

Mijn zakken zitten vol met potten en die potten moet ik even aan de kant zetten.
Na 54 minuten komen we boven en zijn vlak bij de aanlegplaats van de boot. Dit is pure mazzel hoor. Bij de kant kom ik erachter dat ik wegzak in de prutbodem tot aan mijn knieën.
De zuigende ondergrond maakt het lastig om aan land te komen. Dan maar op mijn knieën en mijn vinnen gebruiken om mijn gewicht te verdelen. Intussen meldt Dick dat hij ook naar de kant wil. Intussen loop ik alvast naar de auto om mijn set af te doen, zodat ik Koos en Dick kan helpen. 
Nadat we eindelijk het water uit zijn, ruiken we alledrie behoorlijk gronderig en het water is inmiddels donkergrijs gekleurd.

Ik bel Bert dat we bij de auto staan en op dat moment zijn ook Ed en Jan klaar om terug te komen. Ze laten zich achter de boot slepen naar de kant om, vervolgens aan boord te stappen. 

Ed en Jan achter de boot (Foto: Bert Jansen)

Boot komt weer terug.

Het blijkt dat het zicht bij Jan en Ed een stuk beter was dan bij ons en als ik de beelden zie van Ed, dan zie ik ook meer fris aarvederkruid en grof hoornblad. Het aanleggen van de boot zal denk ik toch water troebeler houden, dan de andere plekken.

De potten worden verzameld en we moeten helaas melden dat we geen vis hebben gezien, maar ook geen zwanen- en schildersmosselen. Dat is nu hetgene waarop Bram en Bert zo gehoopt hadden.

Dit zijn ze dan.

Corbicula fluminea (foto: Bert Jansen)

Het enige wat eruit komt zijn een bescheiden collectie korfmosselen.
Met enige teleurstelling lopen we naar het bezoekerscentrum om daar een heerlijk kop koffie te nuttigen en een leuk gesprek te hebben over onze bevindingen.
Bram schrijft onze bevindingen op.
Eigenlijk ben ik wel benieuwd hoe het hier in 2019 eruit ziet. 

We nemen afscheid van elkaar na een leuke duik en gaan weer huiswaarts.
Dick levert 50 minuten film aan die ik moet monteren, samen met de beelden van Ed.

Ik wil graag Bert en Bram bedanken voor hun gastvrijheid en deze bijzondere mogelijkheid om een duik te maken in een gebied waar normaal niet gedoken kan en mag worden.
Ed, Koos, Jan en Dick bedankt voor jullie tijd en inzet!